KONTAKTI, KONFLIKTI I MEĐUETNIČKI STAVOVI KOD DECE IZ SEVERNE MAKEDONIJE

Apstrakt

Pospešivanje odnosa među etničkim grupama koje imaju istoriju uzajamnih sukoba predstavlja težak zadatak, s obzirom na postojanje zamršenog repertoara uzajamnih neusklađenih procena i reakcija. Osim toga, iskustva dece koja odrastaju u takvim okolnostima retko su uzimana u obzir kroz istraživanja. Shodno tome, ovo istraživanje nastoji da upotpuni korpus nalaza o pomenutom problemu, fokusirajući se na međuetničke tenzije između Makedonaca i Albanaca koji žive u Republici Severna Makedonija, iako su nasilni sukobi među ovim etničkim grupama okončani 2001. godine. U radu je stavljen akcenat na relacije između percepcije kontakata i konflikata između dece nižeg osnovnoškolskog uzrasta i njihovih stavova prema deci druge nacionalnosti izraženih kroz naklonost, poverenje i spremnost na zajedničku igru. Podaci su prikupljeni na uzorku od 194-oro dece uzrasta od 6 do 11 godina (M = 8.4) primenom zadataka u formi igara koje su deci prezentovane preko tablet računara i platforme Qualtrics. Uzorak je prikupljen u dve škole i ujednačen je u pogledu etničke pripadnosti (45.9% dece makedonske nacionalnosti, 54.1% dece albanske nacionalnosti) i pola (57.7% devojčica). Rezultati serije regresionih analiza pokazuju da kvalitet međuetničkog kontakta i brojnost prijateljstava sa decom iz druge etničke grupe ostvaruju značajnu povezanost sa naklonošću, poverenjem i spremnošću za igru sa decom druge nacionalnosti, dok percepcija konflikata negativno korelira sa poverenjem prema deci koja pripadaju drugoj etničkoj grupi. Interakcija starosti dece i učestalosti kontakata predstavlja značajan prediktor spremnosti za igru sa decom iz druge etničke grupe, dok je interakcija statusa većinskog stanovništva i učestalosti kontakata značajan prediktor poverenja prema deci iz druge etničke grupe. Nalazi studije ističu važnost podsticanja konstruktivnih kontakata među decom dveju etničkih grupa u cilju poboljšanja međuetničkih odnosa.