Da li promjena tipa fonta utiče na obradu latiničnih i ćiriličnih riječi?

Apstrakt

Da bismo razumjeli proces čitanja, neophodno je istražiti mehanizme vizuelnog prepoznavanja riječi. Osnovni nivo tog prepoznavanja je obrada slova, njihove veličine i vizuelnog identiteta. Specifičnost srpskog jezika karakteriše paralelna upotreba dva alfabetska sistema – latinice i ćirilice, koja sadrže niz zajedničkih, ali i svojih jedinstvenih slova. Pošto su neke od razlika između fontova zasnovane na vizuelnim specifičnim dodacima na kraju linija slova, postoji i značajan doprinos fontova u prepoznavanju i čitanju slova. Osnovni cilj ove studije je da se ispita uticaj tipa fonta na obradu latiničnih i ćiriličkih riječi. Cilj je takođe bio da se ispita efekat degradacije slova na obradu teksta u ova dva alfabetska sistema. Studija je obuhvatila dva eksperimenta sa latiničnim i ćiriličnim riječima ispisanim malim i velikim slovima. Učestvovao je 221 student Univerziteta u Banjoj Luci. Varirana su tri faktora u oba eksperimenta: pismo, „vizuelna dostupnost“ (koja se odnosi na vidljivost riječi nakon degradacije) i tip fonta. Urađene su dvije analize ANOVA po subjektu (F1 analiza) i ANOVA po predmetu (F2 analiza). Rezultati pokazuju da postoji glavni efekat vizuelne dostupnosti na brzinu obrade riječi. Vizuelna degradacija je usporila vrijeme reakcije, ali ovaj efekat nije isti u latinici i ćirilici. Značajna interakcija fonta i alfabeta potvrđena je samo u analizi F2, tako da ovi rezultati imaju ograničenu validnost. Ova studija je takođe otkrila razlike između malih i velikih slova. Degradacija malih slova je imala negativniji efekat od degradacije velikih slova. Dobijeni rezultati ukazuju da se obrada teksta u dva alfabetska sistema djelimično može objasniti vizuelnim karakteristikama i grafemskom strukturom njihovih slova.