Postoje li razlike u sportskoj takmičarskoj anksioznosti i opštem sampoštovanju sportista u odnosu na pol i nivo fizičkog kontakta u sportu?

Apstrakt

Anksioznost se obično definiše kao negativno emocionalno stanje koje karakteriše nervosa, zabrinutost, uzrujanost, nesigurnost, bezrazlošan strah i koje generalno može imati štetne posledice po sportsko postignuće. Sa druge strane, vrsta sporta, kao i priroda i zahtevi određene sportske grane, takođe mogu biti povezani sa anksioznošću, bilo u formi crte ili stanja. Cilj rada je da utvrdi da li postoje razlike u prisustvu crte sportske takmičarske anksioznosti i opšteg samopoštovanja sportista u odnosu na pol i vrstu sporta (beskontaktni, kontaktni i kolizioni). Uzorkom je bilo obuhvaćeno 1024 mladih sportista (590 muškaraca i 434 žena). Nezavisne varijable su bile vrsta sporta i pol, a zavisne crta sportske takmičarske anksioznosti merena srpskom verzijom testa SCAT i opšte samopoštovanje mereno srpskom verzijom skale RSE. Podaci su obrađeni pomoću deskriptivne statistike, χ² testa i MANOVA. Rezultati su pokazali da postoje statistički značajne razlike u crti sportske takmičarske anksioznosti u odnosu na pol, vrstu sporta i njihovu interakciju, dok razlika po pitanju opšteg samopoštovanja nije bilo. Može se zaključiti da u kolizionim sportovima, kod kojih je prisutan visok nivo anksioznosti nema nužno negativan efekat na kvalitet samog nastupa pa i rezultata. Podaci pokazuju da je nivo takmičarske anksioznosti uslovljen i polom i vrstom sporta, odnosno njihovom interakcijom. Dobijeni rezultati su od velikog značaja za psihološke dijagnostičke procedure i odabir adekvatne strategije prevladavanja takmičarskog stresa i anksioznosti kod sportista.