Veruj mi da te lažem: Sposobnost laganja kod dece i njeni korelati

Apstrakt

Laganje se kod dece javlja veoma rano. Fokus prethodnih istrazivanja uglavnom se odnosio na sposobnost laganja kod dece predskolskog uzrasta. U ovom istrazivanju koriscenjem nove procedure, cilj je bio ispitati sposobnost davanja laznih iskaza kod dece skolskog uzrasta, kao i kognitivne i socijalne korelate uspesnosti dece u davanju laznih iskaza. Ukupno 48 dece, po 16 ucenika prvog, petog i osmog razreda osnovne skole imali su zadatak da osmisle lazni autobiografski narativ i da ga sto uverljivije izloze kako bi ubedili druge da im se to stvarno dogodilo. Uverljivost njihovih snimljenih izlaganja procenjivalo je 15 nezavisnih procenjivaca. Od ucitelja i razrednog staresine na osnovu posebno konstruisanog inventara prikupljene su procene inteligencije, verbalne sposobnosti, omiljenosti medu vrsnjacima i antisocijalnog ponasanja svakog ucenika. Rezultati pokazuju da su deca uzrasta od 10 do 11 godina i deca uzrasta od 13 do 14 godina procenjena kao uverljivija prilikom davanja laznih iskaza u odnosu na mladu decu, uzrasta od 6 do 7 godina. Medutim, nije dobijena razlika u uspesnosti davanja laznih iskaza izmedu dece uzrasta od 10-11 godina i dece uzrasta od 13 do 14 godina, kao ni razlika u sposobnosti davanja laznih iskaza izmedu devojcica i decaka. Deca sa visim skolskim postignucem i ona koja su procenjena od strane razrednog staresine ili ucitelja kao inteligentnija, verbalno sposobnija i omiljenija medu vrsnjacima su takode od strane grupe nezavisnih procenjivaca procenjena kao uverljivija pri izlaganju laznih autobiografskih dogadaja.