Prevladavanje stresa u starosti

Apstrakt

Svrha ovog istraživanja bila je da se ispitaju razlike u stilovima prevladavanja stresa u starosti uzimajući u obzir sociodemografske varijable: pol, nivo obrazovanja i bračno stanje. Uzorak je prikupljen tokom prve polovine 2012. godine i činilo ga je 288 starih osoba sa teritorije Vojvodine, od toga 106 ispitanika muškog pola i 177 ispitanika ženskog pola. Prosečna starost ispitanika bila je 72.89 godine (SD = 6.26). Najmlađi ispitanik ima 64 godine, a najstariji 91 godinu. Od instrumenata je korišćen Indikator strategija prevladavanja (CSI – Coping Strategies Indicator: Amirkhan, 1990). Početni skup varijabli činilo je 34 stavke upitnika za procenu mogućih načina suočavanja sa problemima, ali je on sveden na manji broj varijabli prema teorijskim pretpostavkama. Faktorizacijom upitnika dobijena su tri glavna faktora: Prevladavanje usmereno na problem, Traženje podrške i Izbegavanje, dok su kao sociodemografske varijable korišćeni: pol, nivo obrazovanja i bračno stanje. Dobijeni rezultati pokazuju da ne postoje razlike u primeni prevladavanja usmerenog na problem i izbegavanja kao stilova prevladavanja stresa u starosti između muških i ženskih ispitanika, ali su se razlike između ove dve grupe ispitanika javile kada je reč o traženju podrške kao stilu prevladavanja. Rezultati ukazuju na razlike kada se radi o primeni na problem usmerenog prevladavanja stresa u starosti među grupama ispitanika različitog nivoa obrazovanja. Takođe, analizom varijanse utvrđeno je da se grupe ispitanika podeljene s obzirom na bračno stanje statistički značajno razlikuju u primeni na problem usmerenog prevladavanja i izbegavanja kao stilova prevladavanja stresa u starosti.