Kognitivno-afektivni regulatorni mehanizmi kao medijatori između dimenzija afektivne vezanosti i depresije

Apstrakt

Brojna su istraživanja koja pokazuju da je afektivna vezanost u odraslom dobu povezana sa mentalnim zdravljem. Savremeni pristupi afektivnoj vezanosti postuliraju da ova povezanost nije direktna nego da je posredovana različitim psihološkim procesima i regulatornim mehanizmima. Osnovni cilj aktuelnog istraživanja je provera pretpostavke da je relacija između dimenzija afektivne vezanosti, odnosno izbegavanja i anksioznosti sa jedne strane i depresije kao stanja sa druge strane, posredovana različitim psihološkim mehanizmima iz domena iracionalnih i racionalnih uverenja, anksioznih misli i strategija regulacije afekta. U istraživanju je učestvovala 231 odrasla osoba (134 ženskog pola) iz nekliničke populacije, prosečne starosti 39 godina. Rezultati ukazuju da veza između dimenzija afektivnog vezivanja i depresivnog stanja nije direktna, već se ostvaruje preko kognitivno-afektivnih regulatornih mehanizma. Katastrofiranje i zdravstvena zabrinutost se izdvajaju kao opšti, nespecifični medijatori sa najvećim efektom, koji objašnjavaju kako relaciju dimenzije anksioznosti, tako i relaciju dimenzije izbegavanja i depresivnosti. Kao specifični medijatori se izdvajaju racionalna uverenja u relaciji izbegavanja i depresivnosti i pozitivno refokusiranje u relaciji dimenzije anksioznosti i depresivnosti u smislu da je povezanost izbegavanja i depresivnosti posredovana sniženim racionalnim uverenjima, odnosno da je povezanost između dimenzije afektivnog vezivanja – anksioznosti i depresivnosti kao stanja, posredovana smanjenim pozitivnim refokusiranjem. Sve medijacije su potpune.